Coñecín a Manolo Regueiro a fins dos anos setenta cando me incorporaba ao ensino público como profesor agregado no instituto de Vilalba, no que el estivera pouco tempo antes como director. Hai que dicir que esa primeira relación non foi moi intensa xa que a miña estadía vilalbesa non pasou dun curso, e logo porque as nosas vidas profesionais circularon por distintos vieiros, aínda que non faltasen algúns encontros posteriores case sempre por motivos profesionais, moi en particular nos anos noventa do século XX, en que Regueiro era director xeral de Política Lingüística e eu desempeñaba o cargo de asesor de formación de Ciencias Socias no centro de profesores de Lugo.
Con todo, hai un par de anos, cando xa estabamos os dous xubilados e polo tanto liberados de responsabilidades académicas ou administrativas e en disposición de facer con tempo e tranquilidade o que realmente satisfacía as nosas apetencias intelectuais, acrecentouse esa relación e transformouse en amizade cordial.
O motivo concreto foi a elección de don Antonio Fraguas Fraguas como protagonista do Día das Letras Galegas do ano 2019. Manolo Regueiro coñecía dúas publicacións miñas en relación con ese persoeiro, o meu libro sobre a Historia do Instituto de Lugo, centro no que Fraguas fora catedrático de Xeografía e Historia nos anos cincuenta, e tamén unha aproximación biográfica ao profesor Fraguas que redactei no ano 2011 para a revista “Participación Educativa”, do Consello Escolar do Estado, a petición da súa entón presidenta Carmen Maestro, coa fin de que figurase don Antonio como docente representativo dos catedráticos de ensino medio galegos dentro dun número monográfico de ámbito nacional. A verdade é que a elección de Antonio Fraguas para representar naquela ocasión ao profesorado galego non fora nada difícil, xa que Fraguas era un dos meus antecesores na cátedra de Xeografía e Historia do Instituto Masculino de Lugo e ademais reunía as condicións axeitadas para ser considerado un intelectual galego ben representativo, sen esquecer que eu coñecía as magníficas opinións que tiñan de don Antonio os seus antigos alumnos lucenses que o cualificaban como un excelente e carismático docente.
Polo tanto, tampouco me sorprendeu demasiado a elección de don Antonio para representar o día das Letras Galegas do ano 2019, aínda que me abraiou moito máis o interese de Manolo Regueiro para que eu participase nun libro homenaxe e nunha exposición que estaba a preparar sobre Fraguas con antigos alumnos do recordado profesor.
Foi algo que fixen con sumo gusto, e non só por recordar a don Antonio, senón porque as reunións sucesivas que fixemos para levar adiante o proxecto permitíronme gañar novas amizades, a de Xulián Parga, a de Xulio Xiz, a de Paco Martín, e naturalmente a de Manolo Regueiro. Regueiro amosou sempre plena confianza en que eu podería recuperar con xeito a vida intelectual do vello profesor nos seus anos lucenses, eloxiou con moita xenerosidade os meus antigos traballos e o que fixen para esa ocasión, e mesmo programamos entre ambos futuras posibles colaboracións para sacar adiante algúns estudos sobre destacados docentes de Filosofía -a materia da súa especialidade– que foran catedráticos no Instituto de Lugo, como era o caso de Feliciano González Ruiz, José Centeno González, Joaquín Carreras Artau ou Hipólito Romero Flores, e moi en particular para tratar de recuperar a figura dun esquecido e pouco afortunado profesor, como foi Glicerio Albarrán Puente.
Tales traballos non foron posibles, porque Regueiro estaba xa falto de saúde cando comezamos a preparar o libro-exposición sobre Fraguas, e con altibaixos, non foi a mellor durante os meses nos que traballamos xuntos.
Recordo con especial tristeza unha visita que fixen ao hospital onde se atopaba para concretar as nosas intervencións o día da presentación da exposición Fraguas no vello Instituto Lucus Augusti, onde quixo acudir pese a que as forzas non lle axudaban, pero no que se esforzou por participar en primeira liña en tódolos actos, como correspondía a quen promovera tal iniciativa. Daquela participación quedou a fotografía, na que aparecemos, presididos polo noso homenaxeado, os “catro mosqueteiros” que conseguimos levar adiante a súa idea ben acompañados polo secretario xeral de Política Lingüística, Valentín Arias.
Antonio Prado intervindo no acto de homenaxe a Fraguas
Este foi, desgraciadamente, o derradeiro acto público para Manolo Regueiro, quen morrería ben pouco despois. Non desapareceu, desde logo, a súa memoria, da que aquí quere deixar constancia un amigo serodio pero non por iso menos aflixido pola súa perda. Tal vez a mellor homenaxe á súa persoa sería que alguén retomase a idea de recuperar a figura dos filósofos esquecidos e a levase a bo porto. Iso faría, sen dúbida, sorrir de satisfacción ao noso recordado Regueiro. Sit tibi terra levis!
