Manuel Regueiro Tenreiro non morreu todo. Sen medo a enganarnos, podemos asegurar que algo de Manolo Regueiro segue vivo. Sempre permanecerá na nosa memoria. A súa inesquecible lembranza faino presente.
Dos moitos aspectos da personalidade de Manolo que me veñen á cabeza co recordo da súa actividade vital sempre me chamou especialmente a atención a súa capacidade para establecer empatía co seu interlocutor e a súa permanente disposición para axudar nos momentos difíciles.
Durante os moitos anos nos que Manolo tivo que viaxar de Lugo a Santiago e de Santiago a Lugo por mor das súas responsabilidades na Administración, especialmente ao principio cando aínda non contaba con coche oficial, anos coincidentes cunha etapa en que tamén eu acudía a Santiago á sede do que no seu momento foi a Inspección de Bacharelato, tivemos a oportunidade de compartir coche en moitas ocasións. Durante esas viaxes, logo dalgunha cabezada por parte do que non conducía nese momento (Manolo tiña que madrugar moito), falábase do divino e do humano, sen que faltase nunca o sentido do humor e a adecuada dose de retranca; pero sempre, como dicía el, procurando non faltar a ninguén.
Sabedor Manolo da miña vinculación coa lingua latina, a modo de ritual saúdo inicial para subir ao coche, como se dunha especie de “captatio benevolentiae” se tratase para facerme máis lixeira a viaxe, case sempre aparecía algunha frase ou cita na mencionada lingua ou, cando menos, algunha alusión á mesma. Co transcurso das viaxes foise revelando para min como un grande amante dos textos dos autores clásicos grecolatinos ou, máis ben, fun vendo eu que Manolo, como bo filósofo, tiña un notable coñecemento dos mencionados autores. O caso era que boa parte dos asertos que se facían adoitaban ir acompañados do texto, frase ou cita, en latín especialmente, que xustificaba o que se afirmaba.
Quede claro que esta alusión aos textos dos clásicos grecolatinos cando viaxabamos os dous na absoluta soidade do interior do vehículo, sen que ninguén estivese presente para louvar ou criticar as nosas intervencións, distaba moito de buscar caer nunha pedantería estéril ou nunha ostentación vacua. Eran textos, frases ou citas que durante a viaxe dentro do coche saían de memoria de xeito case espontáneo, sen excesiva preocupación pola súa filiación precisa ou reprodución exacta. Ás veces, iso si, co compromiso de facer a oportuna comprobación ao chegar á casa para a necesaria matización na seguinte viaxe.
Esta maneira de iniciar conversa, á par que nos servía para identificarnos como pertencentes a un grupo cun pasado formativo coincidente no tempo con moitos puntos en común, ía engadindo complicidade entre nós e ía fortalecendo a nosa amizade. O texto de Horacio co que se inicia este escrito seguro que a Manolo, aínda hoxe, lle arranca un sorriso.
Nos primeiros días do pasado mes de maio, cando a saúde de Manolo xa non era a de tempos pasados, funo visitar ao hospital. Lonxe de atopalo deprimido como as circunstancias podían xustificar, encontreino, aínda que consciente da súa situación, coa retranca de sempre e o sentido do humor que o caracterizaba. Mostraba unha satisfacción propia de quen se sente cos deberes feitos. E, logo do protocolario saúdo inicial e de manifestar que efectivamente estaba preparado para o que puidese chegar, pasou de seguido a falarme do proxecto inmediato que o ocupaba naquel momento. Estaba ilusionado con participar en persoa no acto de homenaxe que se lle ía dedicar o próximo día 9 a Antonio Fraguas no Instituto Lucus Augusti de Lugo. Nese ambiente de preparación da homenaxe ao profesor Fraguas, falando da incerteza do que está por vir, como era de agardar entre nós, xurdiu un texto de Séneca ao que dixo que aludiría, se a ocasión se presentaba, no propio acto que se ía celebrar días máis tarde no susodito I.E.S. Lucus Augusti. Pero que para tal fin, naturalmente, quería ter constancia do texto exacto coa tradución correcta. Quixo tomar nota no momento, pero acordamos que era mellor que máis tarde lle enviase o texto coa tradución pertinente. E, segundo puiden comprobar ao escribir estas liñas, o 4 de maio envieille un “whatsapp” co texto e tradución solicitados. Foi a derradeira ocasión na que tivemos a oportunidade de poñer en práctica esa especie de hábito de acudir á lingua latina para xustificar as nosas aseveracións.
Confeso que nunca chegarei a saber con certeza se ese afán pola alusión aos grecolatinos viña motivado polo seu interese en sustentar as súas afirmacións ou se realmente o que buscaba era a ocasión para permitirme participar cun mínimo de autoridade. Coido que, coñecida a súa xenerosidade e desexo de compracer a quen tiña a carón, a segunda motivación tiña máis peso.
Manolo non era home altivo. A súa xenerosidade e habilidade para poñerse no lugar do seu interlocutor facíao especialmente accesible. Un home bo, de talante conciliador, que buscaba a concordia e o consenso en toda a súa actividade. Mesmo nun asunto tan sensible como o da lingua, no que ás veces impera a paixón sobre a razón, coido que co seu “bilingüismo harmónico” do que tanto falou e deu que falar, máis que pretender contentar a todos, tarefa que sabía imposible, buscaba ferir aos menos.
Inspiraba confianza para acudir a el “na saúde e na enfermidade”. Especialmente na enfermidade, xa que cando un se sente menos firme é cando máis precisa e agradece o apoio. É de xustiza recoñecer (Manolo sería o primeiro en facelo) que neste aspecto contou coa axuda da súa dona, María Teresa, que ademais de experta en remedios para as doenzas do corpo sabe aplicar calmantes para os padecementos da alma. Ao tándem Manolo-María Teresa temos acudido na busca de solucións cando esas doenzas chegaron.
A porta da casa de Manolo, tamén para o fin mencionado, estivo en todo momento aberta. E dela saíase sempre mellor do que un se atopaba antes de entrar.
Hai motivos máis que suficientes para que Manolo Regueiro estea presente na nosa memoria. Permanecerá sempre no noso recordo. Podemos afirmar, xa que logo, que segue vivo.
