O amigo Dr. Regueiro pasou pola miña vida profesional deixándome unha manchea de recordos pois, aínda que non foi compañeiro de estudos, manifestábase nas súas relacións profesionais como catedrático de Filosofía de bacharelato cunha tal simpatía que catalizaba os sentimentos de confianza, mediante a súa sinceridade e apertura persoal, que o dotaban dunha presenza sempre desexada, algo enraizado no máis profundo do seu propio comportamento, que seguiu evidenciando cando asumiu responsabilidades en cargos relevantes no ámbito do ensino, na Consellería de Educación e buscando espazos para o galego, asistido do entonces Presidente da Xunta, D. Manuel Fraga Iribarne, na Universidade de Oxford.
Non é estraño, por conseguinte, que os que estivemos cerca del sintamos un certo estado de carencia, ás veces, da súa presenza en relacións persoais necesitadas do equilibrio, ponderación e elegancia que Manolo nos ofrecía en análogas situacións. É isto, precisamente, o que nos fai recordalo esquivando as aloucadas e pedantescas posturas dun infantilismo ideolóxico que, so pretexto de ter solucións de impacto para todo, pretendían neutralizar esa verdadeira intención de buscar formación e información naquelas reunións que se celebraban, periodicamente, nos seminarios de filosofía dos institutos de Lugo, asistindo aos relatorios de catedráticos universitarios documentados nas respectivas temáticas, xustamente propiciadas e xestionadas polo amigo Regueiro.
Pero tampouco hai que esquecer as súas achegas profesionais mediante publicacións propias e compartidas, incluso en pleno estado de sufrimento da dolorosa enfermidade que lle arrebatou a vida e, con ela, o gozo dunha ben merecida xubilación, na que se esperaba que as ricas e variadas experiencias e vivencias da mesma encontrasen un espazo, sosegado e sen esixencias profesionais de premo, para saír á luz pública, que non dubido, como consecuencia de persoais conversacións con el, que tiña o propósito de realizar mediante colaboracións e publicación dalgunha obra.
Sería un desagradecido se non deixase constancia nestas liñas do interese, e incluso dun certo apaixonamento, que puxo Manolo na redacción do prólogo a unha modesta publicación miña, e incluso non receou en asistir, acompañado da súa dona, Marité, á presentación da mesma, extremando a argumentación con manifesta intención, sen dúbida, de resaltar unha importancia á que non se presentou a obra como acredora, cualificándoa dunha certa orixinalidade seguramente bastante discutible.
Non querería que estas gabanzas ao compañeiro Regueiro, pola súa acentuada matización singularmente cordial, ocultasen nunha penumbra persoal outras consideracións que me parecen pertinentes, porque cando se comparten tarefas comúns, ábrese a intimidade da persoa e emerxe a súa vocación, como unha propiedade máis da personalidade que foi forxando a través do seu desenvolvemento social, que facilita a tradución dos deberes considerados moi propios pola mesma persoa, froito do verdadeiramente máis substancial da súa intimidade.
Xustamente por isto non é difícil desvelar na amizade de Manolo ese compoñente dun débito especial na relación cos compañeiros que comparten a mesma vocación, ata tal extremo que o seu trato estaba impregnado dunha admirable familiaridade esixente. De aquí que o seu comportamento como humanista, humano e humanitario, estivese acompañado dunhas irrenunciables conviccións éticas e dunhas arraigadas crenzas relixiosas, que non lle producía proído revelalas dunha maneira explícita entre os compañeiros.
Dicir que era eficaz, dotado cun certo apaixonamento profesional, que afogaba toda posible arrogancia, é consecutivo a canto deixo afirmado, aínda que, tal vez, conveña resaltar que posuía unha envexable prudencia e contención cautelosa que era constitutiva da mesma personalidade que foi forxando, no seu decurso vital, en ámbitos sociais non sempre concordes cos compoñentes máis esenciais da súa realidade persoal: sosego, serenidade e paz.
En Nova Iorque
Nel as perplexidades, revestidas de ansiedades nalgúns transos da súa vida, convertíanse en esperanza mundanal, e non descarto que tamén metafísica, porque aí asentaba el as conviccións relixio–escatolóxicas que lle permitían vigorizalas, confiando en que todos os homes, a distintos niveis de comprensión, van resolvendo co tempo as complexidades que se atrancan, en ocasións, no decurso da vida. Velaí as razóns da súa confianza en superar a doenza que o levou á morte: Penso que era inesgotable na creación de esperanzas, enfrontándose serenamente ao necesario a partir das continxencias da vida.
Espero, pois, que nada poida o tempo para arrefriar estes recordos, que o seu comportamento espertou en nosoutros. E non dubido que, polo contrario, todos seguiremos sentindo, cadaquén dos compañeiros, a ausencia deste excepcional profesional, do que a bondade emerxeu sempre do seo da expresión de sorriso tan persoal, incluso nos momentos máis aciagos da súa vida.
Por conseguinte, paréceme moi oportuna a publicación do libro no que se recollen as nosas manifestacións de cariño e admiración, porque tamén estamos chamados a desaparecer deste mundo, e é unha tranquilidade, ademais dunha obriga moral, deixar constancia deste noso testemuño, facéndoo perdurable a través do tempo, e depositando as mensaxes nas mans das futuras xeracións por se encontrasen nelas algún valor aproveitable para a súa época, que esperamos ameazada polo “post- e trans-humanismo”.
Confeso que eu teño situada algunha lembranza da dimensión persoal de Manolo en forma anecdótica. Recordo que tomando un chocolate nun bar de Juan Montes, argumentoume que había que ser algo máis que un simple profesor, e que a función especificamente nosa estaba recollida no termo “mestre”: Hai que ser discípulo dun mesmo, porque o que non o é xamais terá conciencia da dimensión esencial e máis eficaz do maxisterio, conciencia de que ensinar e aprender son a mesma cousa. E estou vendo ese sorriso seráfico na súa faciana. Dos grandes homes e mulleres non se pode perder o anecdótico, e eles (elas) son grandes non só por razóns canónicas sociais, senón tamén pola súa zumarencia humanitaria, cuxa pureza destilan nestas excepcionais ocasións.
Penso que unha boa e pertinente proba deste humanismo está no feito de que se esforzou en desafiar a morte cun eloxioso traballo intelectual, dedicado ao prestixioso profesor–mestre D. Antonio Fraguas, que presentou no Instituto Lucus Augusti de Lugo, non moitos días antes de deixar a existencia terreña. Velaí dous profesionais que deixaron sendas pegadas da súa frutuosa eficacia e consubstancial bondade; ambos dotados, ademais, dunha admirable cordialidade e dun comportamento xestual propicio para abrir espazos de amigable convivencia.
Quero terminar estas modestas liñas escusándome por utilizar moito máis, seguindo a Pascal, as razóns cordiais, resaltando sentimentalmente os aspectos sentimentais do amigo; pero tamén sen renunciar así á expresión dun modo de saber inmediato, en virtude desa capacidade de experimentar, directa e intimamente, certas realidades e valores, xulgando aos portadores destes últimos pola súa vinculación aos estados afectivos (Scheler), pola súa ligazón ao centro da persoa, e, consecuentemente, porque o sentimento supera, como afirmou Bergson, á mesma intelixencia, non só polo que crea, senón tamén polo que desvela. Esta é a razón que me levou a falar con certa pedante autoridade do noso amigo: Os sentimentos ofrécennos un coñecemento singular e apaixonado do mesmo. E permítanme tamén deixar aquí un grato recordo para Marité, que sempre estivo ao seu lado nos momentos de máis apremio, así como para os fillos e familiares achegados.
