O primeiro recordo que conservo de ter oído falar de Manuel Regueiro Tenreiro sitúoo nos meus anos de estudante nas ateigadas aulas do antigo edificio da Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela. Entre o alumnado da época que coma min desembocabamos diariamente na compostelá praza de Mazarelos para escoitar ditados maxistrais sobre lingüística e literatura, os asuntos académicos víanse relegados acotío a un segundo plano polas novas do ámbito político, suscitando comentarios e debates que, nos escasos días solleiros do inverno, se trasladaban dos lóbregos corredores interiores á explanada que presidía a estatua de Eugenio Montero Ríos. Non o podo afirmar con rotundidade, pero creo lembrar que, na compaña vixilante da figura pétrea do político pontevedrés, foi como recibín a nova do nomeamento de Manuel Regueiro Tenreiro como novo director xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia, cargo que ocuparía durante unha década. Nunca escoitara o seu nome ata aquel afastado mes de xaneiro ou febreiro de 1990 en que eu cursaba o terceiro curso de Filoloxía Galega, e debo recoñecer que tal vez foi tamén a primeira ocasión en que reparei conscientemente no papel que representaban e tiñan asignado as institucións no labor de promoción social do galego.
Valentín García entre Ferro Ruibal e Manuel Regueiro
Pasados algúns anos, co meu título universitario xa debaixo do brazo e andando eu enleado en labores de promoción e dinamización da lingua galega no ámbito municipal, un bo día trasladeime ata Redondela para participar nun encontro de especialistas que inauguraría precisamente Manuel Regueiro, aínda responsable do departamento de Política Lingüística do Goberno galego. Alí, e no medio do balbordo xeral da habitual pausa para o café, púideno coñecer persoalmente e conversar con el brevemente grazas á mediación do común amigo Maximino Vicente Terceiro, quen nos presentou. Naquel diálogo que mantivemos de apenas uns minutos puiden percibir axiña algunhas das virtudes que atesouraba e que mereceron sempre un universal recoñecemento e aplauso. Por fortuna, en repetidas ocasións houbo citas e encontros posteriores en que tiven ocasión de corroboralas e gozalas. Escritor moi atento ás cuestións éticas e á divulgación do coñecemento filosófico, e profesor de ensino medio cunha fonda e sincera vocación docente que puxo en práctica con éxito en múltiples centros educativos, Manuel Regueiro foi, ademais, un home de natureza reflexiva, afable, conciliadora e cortés, virtudes que se translucían na súa mirada franca e ademáns abertos.
A ninguén se lle escapa que foi durante a etapa en que se responsabilizou da política lingüística autonómica cando Manuel Regueiro Tenreiro coñeceu unha maior proxección pública e un unánime recoñecemento social, por ser a persoa á que lle correspondeu, en boa medida, poñer as bases dalgúns dos esteos nos que se fundamentou, ata a actualidade, a política gobernamental de promoción social do uso da lingua galega. Son exemplos incontestables daquel bo labor que hoxe eloxia e agradece Galicia enteira a creación do Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, institución académica exemplar, e a posta en marcha da rede de centros de estudos galegos, viva e operante aínda hoxe en universidades de medio mundo. Do que representaron para ben as infinitas e nunca suficientemente loadas contribucións de Manuel Regueiro á fronte do departamento de política lingüística son eu moi consciente, porque o azar me deparou a feliz sorpresa de ter que asumir, moitos anos despois, a responsabilidade de darlles continuidade e tentar adaptalas ao contexto e ás necesidades do momento presente. E nesas seguimos, traballando, á sombra do exemplo vivo de Manuel Regueiro Tenreiro, para que, como dicía o eterno Álvaro Cunqueiro, a lingua galega viva mil primaveras máis.
Presentación de OS NOVE ANOS DE FRAGUAS EN LUGO
A derradeira vez que tiven ocasión de estar e conversar con Manuel Regueiro foi o 6 de maio de 2019, data que gardo gravada na memoria porque o profesor xa mostraba indicios evidentes de que a enfermidade que o maltrataba desde había tempo estaba a ser implacable, e percibín que o novo encontro se trataba, seguramente, tamén dunha despedida. Aquel luns, presentábase no Instituto Lucus Augusti a exposición “Os nove anos de Fraguas en Lugo”, proxecto promovido precisamente por Manuel Regueiro a modo de homenaxe ao vello e admirado profesor -e logo amigo- don Antonio Fraguas, secundado por outros condiscípulos seus como Antonio Prado Gómez, Xulio Xiz, Xulián Parga e Paco Martín.
Con este libro en que lle tributamos esta merecedísima homenaxe, é de xustiza agradecerlle a don Manuel Regueiro Tenreiro que nos fixese partícipes da súa aventura de vivir. Permaneza en todas e todos nós para sempre a súa irrepetible voz moral, honesta e comprometida.
