A Manuel coñecino a finais dos anos oitenta nunhas xornadas de formación do profesorado, nas que os representantes sindicais loitaban con moito interese por incrementar o número de “liberados” e, fundamentalmente, reclamando cartos, diñeiro, financiación para a formación que eles non ían programar. Nese ambiente de intereses encontrados, coñecín e axudei a defender as teses de Manolo, que eran as razoables.
Uns anos máis tarde reencontrámonos como parte do equipo presidido por Juan Piñeiro Permuy, Conselleiro de Educación dende 1989 a 1996. Así, sen buscalo, coincidindo coa creación da Dirección Xeral de Formación Profesional en Galicia, unidade case sen antecedentes no resto do Estado, facíase obrigado inventar. Esta novidade coincidía con algunhas das inquedanzas de Manolo, Director Xeral de Política Lingüística, que artellaba por “normalizar en galego” a terminoloxía das tarefas, procedementos e ferramentas usadas nas diferentes ofertas formativas de Formación Profesional, así como actualizar a axeitada literatura no mundo produtivo, dos negocios e servizos. Resumindo, xuntáronse diferentes expectativas e demandas sociolaborais que requirían apoio e recoñecemento político-administrativo, é dicir: regulación e difusión.
Para afrontar as tarefas formuladas, foi unha doada oportunidade o topar cos bos exemplos de colaboración que Manolo xa tiña iniciados con moitas institucións e, fundamentalmente, cos representantes dos diferentes sectores empresariais, polo que as suxestións, opinións e xestións de Manolo resultaron determinantes na orientación que se pretendía dar ás colaboracións que se buscaban dende a Dirección Xeral de Formación Profesional coa realidade laboral de Galicia, que chegou a concretarse en 24 convenios de colaboración coas empresas e institucións máis representativas dos sectores produtivos e de servizos con implantación en Galicia. Deste incondicional apoio e dedicación á Formación Profesional logrouse un grande avance no eido da “normalización lingüística” para os términos axeitados a cada unha das ramas profesionais. En moitos casos foi preciso crear un vocabulario propio e específico que perdura no tempo, o que ratifica a trascendencia da labor realizada.
Así que é de xustiza recoñecer a sorte de contar coa axuda de Manolo, cando el disfrutaba plenamente dunha vida de acción rectamente encauzada cara aos máis nobles ideais de promoción da lingua galega: o que propiciou, como xa queda dito, un progresivo perfeccionamento da lingua e a rápida difusión da mesma en tódolos ámbitos. Todo iso enmarcábase nunha efervescencia socio-lingüística que propiciou que o Goberno galego, por medio dun decreto promovido polo Conselleiro de Educación, Juan Piñeiro Permuy, crease o Centro Ramón Piñeiro, que Manolo puxo en marcha traballando arreo, durante tanto tempo como lle foi posible dedicarlle.
A posta en marcha da nova institución, adicada á difusión e promoción da cultura galega, viña a complementar e potenciar a traxectoria do Instituto da Lingua Galega, que fora creado no ano 1971 polo catedrático de Románicas, decano moitos anos da Facultade de Filoloxía da Universidade compostelá, o doutor D. Constantino García González, quen tamén exerceu como Director do Centro Ramón Piñeiro, o que deixa probado a harmonía que se puxo en práctica para complementar o labor de ámbalas dúas institucións.
Manuel Regueiro e Antonio Peleteiro, en 1992
Máis persoalmente coincidín tamén con Manolo, o home que nos deixou, en que ambos practicábamos facer “espontaneidades”, ocurrencias, o que considero era unha das súas virtudes, que as practicaba nas relacións con todos os que o rodeaban, mañás e tardes, de tódolos días festivos e de labor, porque era incapaz de gardar as súas inquedanzas ou as súas dúbidas. E a súa alegría ou a dor da dúbida en momentos difíciles, que comunicaba a todos, porque tamén todos tiñamos a vontade de aprender a comprendelo, para axudalo a atopar a mellor solución para cada situación.
A amistade é, sen dúbida, un dos lazos máis fortes e puros que ligan ás persoas. Cando ese sentimento se fragua en tempos vacilantes, de iniciación dunha empresa compartida, é cando se precisa, máis que nunca, a opinión sincera do amigo para abordar os primeiros obstáculos ou saborear e compartir as satisfaccións, esa amistade perdura inalterable toda a vida.
Os que nos honramos coa súa amistade sabemos ben que na recia personalidade de Manolo confluían, harmónicamente, idóneas cualidades para á misión que desempeñaba: férrea vontade, absoluta dedicación e clara intelixencia. Estas características fixeron posible que o seu labor quedase rexistrado como un feito perdurable no desenvolvemento do Centro Ramón Piñeiro, que tanta dedicación lle demandou. Logrou o seu anhelo superándose sucesivamente, en diversas etapas, buscándolle o xeito a cada atranco, ata alcanzar o que estimo resultou ser o seu labor máis visible e socialmente recoñecido.
Polo dito, que xa é bastante, e por outras moitas experiencias, non fáciles de recordar nesta oportunidade por non ser o propósito fundamental desta colaboración, para non empañar a maxia que desexo para o que considero debe ser unha homenaxe, o mellor que eu debo dedicar á súa memoria é, sen dúbida, animar a que siga viva a súa obra, alentar o entusiasmo con que foi realizada, prestarlle vontade de acción e idéntica entrega mirando o futuro. Así, a exemplaridade da súa traxectoria debe ser recordada permanentemente por todos: na actualización e enriquecemento da linguaxe técnico-laboral para a necesaria e moitas veces pouco comprendida Formación Profesional, e a posta en marcha do Centro Ramón Piñeiro como custodio da cultura galega. Desta forma cumpriremos coa débeda contraída cun gran amigo, un docente de extraordinario temple.
O home ido era o persoaxe quizá máis discutido dos que coñecín durante o tempo compartido, pero sei que ser discutido é previlexio de moi poucos. Só se discuten os homes que deixan labores perdurables. E para min Manolo deixou un moi perfilado, como as árbores espidas en período invernal, que sempre buscan a luz cenital, despois de que xenerosamente se desprendesen das follas que se transforman en terra fértil onde arrinca nova vida con posibilidades en colleitas abundantes ó regreso do sol primaveral.
Que a luz perpetua o ilumine!
